Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2020 có hiệu lực từ ngày 1-1-2022, với những quy định thiết thực nhằm bảo vệ sức khỏe, đảm bảo người dân được sống môi trường trong lành. Báo Cần Thơ ghi nhận một số ý kiến của người dân, cơ quan quản lý nhà nước trong việc thực hiện quy định mới của Luật BVMT.
Cơ sở thu gom có thể từ chối thu gom đối với rác thải không được phân loại.
► Ông Ðỗ Thanh Thảo, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP Cần Thơ: Tăng cường công tác quản lý chất thải rắn, nhất là các giải pháp thu gom, vận chuyển xử lý chất thải sinh hoạt.
Ngành Tài nguyên và Môi trường đặt quyết tâm cao, thực hiện phương châm “Kỷ cương, trách nhiệm, đổi mới, an toàn, linh hoạt, hiệu quả” với nhiều mục tiêu trọng tâm ưu tiên, trong đó việc triển khai hiệu quả Luật BVMT, đảo ngược xu thế suy thoái về môi trường, các hệ sinh thái; phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong thập kỷ mới là một trong những mục tiêu quan trọng. Vì vậy, để triển khai hiệu quả Luật BVMT năm 2020, Sở sẽ tiếp tục rà soát, tham mưu hoàn thiện hành lang pháp lý dưới luật thuộc thẩm quyền của địa phương; tổ chức hướng dẫn thực hiện Luật BVMT năm 2020 cho các sở, ngành, UBND các quận, huyện. Ðồng thời tiếp tục tăng cường công tác quản lý chất thải rắn, nhất là các giải pháp thu gom, vận chuyển xử lý chất thải sinh hoạt, chất thải y tế trong bối cảnh sống chung với dịch COVID-19; tổ chức triển khai hướng dẫn công tác đấu thầu thu gom, vận chuyển rác sinh hoạt trên địa bàn quận, huyện năm 2022 và những năm tiếp theo. Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Cần Thơ tham mưu triển khai thí điểm phân loại chất thải rắn sinh hoạt trên toàn địa bàn thành phố; tham mưu các giải pháp xử lý tro xỉ, tro bay của Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt (Thới Lai); xử lý triệt để các vấn đề ô nhiễm môi trường của bãi rác Ô Môn, Thốt Nốt, Cờ Ðỏ. Bên cạnh đó, Sở tiếp tục tổ chức triển khai Chương trình hợp tác tuyên truyền giai đoạn 2021-2025 giữa Sở Tài nguyên và Môi trường với Ủy ban MTTQVN thành phố; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện phong trào chống chất thải nhựa năm 2022... tạo mọi điều kiện thuận lợi để công tác BVMT đạt hiệu quả thiết thực, cảnh quan môi trường thành phố ngày càng được cải thiện, xây dựng thành phố sáng - xanh - sạch - đẹp.
► Ông Nguyễn Thanh Bình, ngụ phường Tân An, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ: Bị từ chối thu gom do không phân loại rác là quy định phù hợp.
Ðược địa phương, các cơ quan nhà nước tuyên truyền và qua báo, đài tôi biết Luật BVMT năm 2020 có nhiều điểm mới gắn với đời sống sinh hoạt của người dân, như: phân loại, lưu giữ, chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt; thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt... Theo Luật quy định, chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân được phân loại thành chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm; chất thải rắn sinh hoạt khác. Cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt có quyền từ chối thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân không phân loại, không sử dụng bao bì đúng quy định và thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Ðồng thời có trách nhiệm phối hợp với UBND cấp xã, cộng đồng dân cư, đại diện khu dân cư trong việc xác định thời gian, địa điểm, tần suất và tuyến thu gom chất thải rắn sinh hoạt và công bố rộng rãi; phải sử dụng thiết bị, phương tiện được thiết kế phù hợp đối với từng loại chất thải rắn sinh hoạt đã được phân loại, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định... Những quy định trên theo tôi là hoàn toàn phù hợp, có biện pháp xử lý nghiêm đối với những cá nhân không phân loại rác, thiếu ý thức trong BVMT.
► Luật sư Nguyễn Thị Hạnh, Giám đốc Công ty Luật TNHH MTV Luật Tín Nguyễn, Ðoàn Luật sư TP Cần Thơ: Cần tạo điều kiện cho người dân tham gia giám sát hoạt động BVMT.
Luật BVMT năm 2020 quy định cụ thể những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động BVMT, như: vận chuyển, chôn, lấp, đổ, thải, đốt chất thải rắn, chất thải nguy hại không đúng quy trình kỹ thuật, quy định của pháp luật về BVMT; xả nước thải, xả khí thải ra môi trường chưa được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; phát tán vào môi trường các hóa chất độc hại, virus độc hại có khả năng lây nhiễm cho con người, động vật; phát tán vi sinh vật chưa được kiểm định, xác súc vật chết do dịch bệnh và tác nhân độc hại khác đối với con người, sinh vật và tự nhiên. Hoạt động gây tiếng ồn, độ rung vượt quá quy chuẩn kỹ thuật môi trường; thải khói, bụi, khí có mùi độc hại vào không khí cũng bị nghiêm cấm.
Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức, nhân sự phụ trách về BVMT lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây phiền hà, nhũng nhiễu cho tổ chức, cá nhân, bao che cho tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về BVMT hoặc thiếu trách nhiệm để xảy ra ô nhiễm, sự cố môi trường thì tùy tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Theo đó, các chính sách về BVMT cũng được quy định rõ như: Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân tham gia thực hiện, kiểm tra, giám sát hoạt động BVMT. Tuy nhiên, việc này thực hiện như thế nào, quy trình ra sao, cần thông tin cụ thể để người dân nắm và thực hiện theo đúng quy định. Ngoài ra, Luật BVMT năm 2020 quy định trường hợp hộ gia đình, cá nhân không phân loại rác hoặc phân loại không đúng quy định thì phải chi trả giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý như đối với chất thải rắn sinh hoạt khác, nhưng cần có quy định rõ mức phí dịch vụ để đảm bảo tính răn đe chung.