Ngày 05/11/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2446/QĐ-TTg ban hành Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Quy chế này quy định nguyên tắc, nội dung và phân công trách nhiệm phối hợp cụ thể giữa các lực lượng chấp pháp trên biển, trên bờ, giữa các bộ, ngành trung ương và Ủy ban nhân dân 21 tỉnh, thành phố ven biển về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Tại Quy chế quy định nội dung phối hợp gồm:
Thứ nhất, phối hợp thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU
1. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU trong phạm vi toàn quốc nhằm chuyển biến nhận thức, ý thức của các tổ chức, cá nhân, người dân về các hành vi vi phạm khai thác IUU.
2. Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các ban, bộ, ngành trung ương và địa phương cung cấp thông tin cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về thông tin, tình hình vi phạm khai thác IUU, các quy định của pháp luật về chống khai thác IUU.
3. Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trung ương ven biển tổng hợp cung cấp thông tin cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường về các vụ việc vi phạm khai thác IUU do các lực lượng chức năng trong nước và nước ngoài bắt giữ, xử lý.
4. Ủy ban nhân dân 21 tỉnh, thành phố ven biển chỉ đạo tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về chống khai thác IUU đến từng người dân trong địa bàn quản lý, tập trung vào các đối tượng là chủ tàu, thuyền trưởng các tàu cá.
5. Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam phối hợp thực hiện các hoạt động truyền thông về chống khai thác IUU.
Thứ hai, phối hợp thực thi pháp luật, xử lý vi phạm khai thác IUU
1. Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng:
Bộ đội Biên phòng chủ trì, phối hợp với Cảnh sát biển Việt Nam, Quân chủng Hải quân, các Quân khu ven biển, lực lượng Công an, lực lượng Thủy sản - Kiểm ngư trung ương và địa phương và các lực lượng có liên quan hàng ngày tổ chức kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ 100% tàu cá xuất bến, nhập bến, thông tin cập nhật về Bộ Tư lệnh 86; bảo đảm 100% chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân sử dụng chức năng khai báo thủ tục xuất nhập trên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (VneID); tuyệt đối không để tàu cá không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật xuất bến đi khai thác thủy sản; tàu cá khi xuất bến tại các cảng cá hoặc nhập bến tại các trạm kiểm soát Biên phòng (KSBP), đơn vị làm thủ tục xuất bến hoặc nhập bến phải thông báo đến các cảng cá, trạm KSBP, Công an, Ủy ban nhân dân cấp xã để phối hợp theo dõi, kiểm soát; xử lý kịp thời, triệt để các vụ việc vi phạm theo thẩm quyền. Sử dụng hệ thống VMS, nâng cấp sử dụng hệ thống phần mềm quản lý tàu cá, tổ chức theo dõi, quản lý chặt chẽ vị trí, tuyến hoạt động của các tàu cá trên biển, đặc biệt là các tàu cá hoạt động ở vùng biển giáp ranh với các nước, hằng ngày cung cấp thông tin, số liệu cho Cảnh sát biển Việt Nam, Quân chủng Hải quân, Cục Thủy sản - Kiểm ngư để kiểm tra, kiểm soát trên thực địa. Tổ chức tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các cảng cá, khu neo đậu, cửa sông, bãi ngang, tại các đảo kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
Cảnh sát biển Việt Nam chủ trì, phối hợp với Bộ đội Biên phòng, Quân chủng Hải quân, các Quân khu ven biển, lực lượng Công an, lực lượng Thủy sản - Kiểm ngư trung ương, địa phương và các lực lượng có liên quan; tổ chức duy trì và kịp thời tăng cường lực lượng (khi có chỉ đạo của cấp có thẩm quyền) thực hiện nhiệm vụ tuần tra, theo dõi, giám sát chặt chẽ tàu cá Việt Nam hoạt động tại các vùng biển, trọng tâm là vùng biển giáp ranh với các nước Malaysia, Indonesia, Thái Lan; kịp thời cơ động kiểm tra tất cả các tàu cá có dấu hiệu vi phạm; ngăn chặn, xử lý theo thẩm quyền các vụ việc tàu cá Việt Nam vi phạm, nhất là hành vi vượt ranh giới ra vùng biển nước ngoài hoạt động trái phép, vi phạm ngắt kết nối, tháo gỡ, gửi thiết bị VMS khi hoạt động trên biển và các hành vi tổ chức môi giới cho người khác đưa tàu cá, ngư dân khai thác thủy sản trái phép ở vùng biển nước ngoài; chủ động triển khai các biện pháp bảo vệ và hướng dẫn ngư dân hoạt động đúng quy định.
Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển Việt Nam, Quân chủng Hải quân, các Quân khu ven biển phối hợp chặt chẽ với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển, lực lượng chức năng của Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các bộ, ngành liên quan tổ chức điều tra, xử lý các vụ việc vi phạm theo thẩm quyền; các vụ việc vi phạm ngoài thẩm quyền xử lý, kịp thời cung cấp, bàn giao hồ sơ cho lực lượng Công an và chính quyền địa phương xử lý triệt để 100% vụ việc theo quy định của pháp luật; kịp thời cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng Bộ Ngoại giao phục vụ công tác đấu tranh ngoại giao, pháp lý, bảo trợ công dân.
Bộ Tư lệnh 86 tiếp nhận, quản lý các dữ liệu liên quan đến tàu cá ngư dân do các lực lượng chức năng Bộ Quốc phòng, các bộ, ngành địa phương liên quan cập nhật và cung cấp dữ liệu trên cho các lực lượng chức năng phục vụ nhiệm vụ chống khai thác IUU.
2. Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo các lực lượng Thủy sản - Kiểm ngư trung ương, địa phương và các cơ quan chức năng có liên quan:
Phát huy tốt vai trò, chức năng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU.
Thường xuyên rà soát, thống kê, cập nhật số lượng tàu cá không đủ điều kiện hoạt động trên phạm vi cả nước, thông báo cho các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan để phối hợp theo dõi, quản lý; chủ trì chỉ đạo quản lý chặt chẽ hoạt động tại các cảng cá, bao gồm việc xác nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác, báo cáo sản lượng khai thác theo quy định.
Rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật liên quan; hướng dẫn, kiểm tra hoạt động thực thi pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản và chống khai thác IUU. Hướng dẫn thống nhất thực hiện quy định về đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác theo quy định; kiên quyết không để xảy ra tình trạng tàu cá vì thiếu các thủ tục, không hoàn chỉnh được các thủ tục do quy định của từng địa phương dẫn đến việc tàu cá phải trốn tránh, neo đậu, hoạt động trái phép trên biển, tại các bãi ngang, các đảo không người. Chỉ đạo cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực Thủy sản và Kiểm ngư phối hợp với các lực lượng có liên quan xử lý triệt để các vụ việc vi phạm IUU theo thẩm quyền.
Sớm hoàn thành xây dựng bản đồ hoạt động nghề cá, xác định rõ ranh giới, phạm vi tàu cá được phép hoạt động, tích hợp vào hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS); duy trì vận hành có hiệu quả hệ thống VMS; xây dựng, điều chỉnh hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia, phát triển và cung cấp các ứng dụng theo dõi, giám sát, quản lý hoạt động khai thác thủy sản, bao gồm dịch vụ di động giám sát hành trình tàu cá VMS, cơ chế truy xuất nguồn gốc điện tử, các giải pháp trí tuệ nhân tạo (AI); cung cấp, chia sẻ toàn bộ thông tin, dữ liệu cho lực lượng chức năng của Bộ Quốc phòng (qua Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội và Bộ Tư lệnh 86) để phối hợp với Bộ Công an số hóa, tích hợp vào ứng dụng VNeID.
Phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành và địa phương liên quan chuẩn bị tốt nội dung làm việc với cơ quan chức năng của EC liên quan đến vấn đề thẻ vàng IUU và đón Đoàn Thanh tra của EC; thông tin kịp thời cho các cơ quan liên quan về kết quả các cuộc làm việc.
3. Bộ Công an chỉ đạo các lực lượng Công an trung ương và địa phương:
Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan cập nhật ứng dụng VNeID, vận hành hệ thống định danh và xác thực điện tử ổn định, sẵn sàng để dịch vụ công về khai báo lưu trú cho thuyền viên, thuyền trưởng, người đi theo tàu, kết nối, chia sẻ, liên thông, kết nối chia sẻ dữ liệu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng phục vụ công tác quản lý tàu thuyền ra vào cảng, trạm biên phòng.
Chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan nắm, phát hiện, ngăn chặn, điều tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật hình sự về khai thác IUU theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP ngày 12 tháng 6 năm 2024 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự về truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi liên quan đến khai thác, mua bán, vận chuyển hải sản trái phép.
4. Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan chỉ đạo các cơ quan chức năng:
Chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông đảm bảo việc cung cấp dịch vụ vệ tinh sử dụng cho hoạt động giám sát hành trình tàu cá ổn định, không bị gián đoạn.
Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc xây dựng, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá.
5. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan chỉ đạo các cơ quan chức năng:
Chỉ đạo, định hướng truyền thông, báo chí đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, phổ biển quy định pháp luật về thủy sản, chống khai thác IUU.
Kịp thời thông tin về hậu quả các vụ việc điển hình vi phạm; đấu tranh ngăn chặn, phản bác các tin, bài lợi dụng tình hình để xuyên tạc, chống phá Nhà nước, gây bất lợi cho nỗ lực chống khai thác IUU và hình ảnh của Việt Nam trên dư luận và quốc tế.
6. Các bộ, cơ quan ngang bộ: Rà soát, đề xuất sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, đồng bộ, bảo đảm phù hợp với thực tiễn; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và địa phương phổ biến, hướng dẫn công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản, chống khai thác IUU. Chỉ đạo các cơ quan chức năng thường xuyên cập nhật thông tin do cơ quan, ngành mình quản lý vào hệ thống cơ sở dữ liệu (VneID, Vnfishbase, VMS, eCDT) bảo đảm dữ liệu đúng, đủ, sạch, sống, liên thông, thuận tiện cho quản lý, sử dụng.
7. Ủy ban nhân dân 21 tỉnh, thành phố ven biển chỉ đạo các cơ quan chức năng, chính quyền cấp xã:
Chịu trách nhiệm chính, trực tiếp về tàu cá, chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân trong địa bàn quản lý; tăng cường công tác thống kê, quản lý số lượng, chất lượng tàu cá, đồng thời theo dõi chặt chẽ vị trí, ngư trường, vùng biển hoạt động của tàu cá thuộc địa phương mình quản lý, tàu cá của địa phương khác hoạt động trong phạm vi quản lý của địa phương mình; nắm chắc thông tin về chủ tàu, thuyền trưởng, thuyền viên, kênh liên lạc các tàu cá hoạt động trên biển; quản lý chặt chẽ các doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực thủy sản về thu mua xuất, nhập khẩu tại địa phương. Tổ chức hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra, giám sát, xử lý nghiêm túc, kịp thời, triệt để các vụ việc vi phạm theo thẩm quyền.
Chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm tiếp nhận, đưa các tàu cá vi phạm, trốn tránh ở các luồng lạch, vụng, vịnh, các đảo khi được các lực lượng thuộc Bộ Quốc phòng thông báo về địa phương để xử lý; thường xuyên cung cấp đầy đủ thông tin và phản hồi đầy đủ các vụ việc đã xử lý cho các lực lượng chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương liên quan; kịp thời thông báo tàu cá mất kết nối hành trình VMS, tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, tàu cá hoạt động sai vùng, sai tuyến cho các Vùng Hải quân, Vùng Cảnh sát biển, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh, thành phố ven biển để phối hợp kiểm tra, kiểm soát trên biển.
Chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, các lực lượng chức năng của địa phương, chính quyền địa phương cấp xã có trách nhiệm tiếp nhận, xử lý thông tin tàu cá của địa phương và tàu cá tỉnh ngoài hoạt động trong phạm vi quản lý của địa phương có hành vi vi phạm quy định về chống khai thác IUU từ các lực lượng thuộc Bộ Quốc phòng để xử lý theo quy định; thường xuyên cung cấp đầy đủ thông tin và phản hồi đầy đủ các vụ việc đã xử lý cho các lực lượng chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương liên quan; kịp thời thông báo tàu cá mất kết nối hành trình VMS, hoạt động sai vùng, sai tuyến cho các Vùng Hải quân, Vùng Cảnh sát biển, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh, thành phố ven biển để phối hợp kiểm tra, kiểm soát trên biển.
Thứ ba, hợp tác quốc tế về chống khai thác IUU
1. Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan chỉ đạo các cơ quan chức năng:
Theo dõi, đánh giá chủ trương, quan điểm của các nước, các tổ chức quốc tế đối với vấn đề chống khai thác IUU; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường đẩy mạnh vận động ngoại giao, thúc đẩy hợp tác với các nước ký kết, thực hiện các hiệp định, thỏa thuận về nghề cá và quản lý tài nguyên biển với các nước; tranh thủ sự ủng hộ các nước EU, trao đổi thông tin với EC về tình hình để sớm dỡ bỏ cảnh báo "Thẻ Vàng" đối với Việt Nam.
Đấu tranh ngoại giao với các nước về các vụ việc bắt giữ trái phép tàu cá và ngư dân ta; đề nghị các nước cung cấp thông tin, tài liệu về việc bắt giữ, xử lý tàu cá và ngư dân ta vi phạm; kịp thời cung cấp thông tin cho các bộ, ngành, địa phương liên quan để phối hợp giải quyết các vụ việc tàu cá bị nước ngoài bắt giữ, xử lý; thực hiện tốt công tác bảo hộ tàu cá và ngư dân ta.
2. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển và các cơ quan liên quan:
Cung cấp thông tin về chủ trương, quan điểm, hoạt động của các nước liên quan đến IUU; tình hình, kết quả chống khai thác IUU của cơ quan, đơn vị mình cho Bộ Ngoại giao để phục vụ công tác hợp tác quốc tế.
Phối hợp xác minh, cung cấp thông tin về các vụ việc tàu cá, ngư dân Việt Nam bị nước ngoài bắt giữ, xử lý để phục vụ công tác đấu tranh ngoại giao, bảo hộ công dân.
Thứ tư, phối hợp thống kê, báo cáo số liệu về kết quả chống khai thác IUU
1. Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì thống kê, báo cáo số liệu về kết quả chống khai thác IUU với Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU theo quy định; kịp thời thông báo, cung cấp số liệu, thông tin cho các bộ, ngành, địa phương liên quan để phối hợp theo dõi, thực hiện nhiệm vụ.
2. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân 21 tỉnh, thành phố ven biển chủ động thống kê các số liệu về kết quả chống khai thác IUU, thực hiện chế độ thông tin, báo cáo theo Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU và theo kết luận, chỉ đạo của Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU.
Thứ năm, phối hợp kiểm tra, đánh giá và huy động nguồn lực thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU
1. Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU quyết định việc tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành về chống khai thác IUU; quyết định việc điều động nguồn lực chống khai thác IUU có liên quan giữa các bộ, ngành, địa phương.
2. Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan đề xuất tổ chức đoàn công tác kiểm tra liên ngành về tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ và đề xuất huy động nguồn lực cho công tác quản lý, đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép tàu cá khai thác; công tác quản lý vùng khai thác của các phương tiện hoạt động nghề cá trên biển; công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản và công tác quản lý cảng cá, khu neo đậu, tránh trú bão; công tác xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản, chống khai thác IUU.
3. Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan đề xuất tổ chức đoàn công tác liên ngành kiểm tra về tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ và đề xuất huy động nguồn lực để triển khai thực hiện nhiệm vụ thực thi pháp luật, ngăn chặn tàu cá vượt ranh giới hoạt động trái phép ở vùng biển nước ngoài.
4. Các bộ ngành, địa phương chủ động tổ chức kiểm tra theo chức năng, nhiệm vụ được giao; tổ chức điều hành huy động nguồn lực cho nhiệm vụ chống khai thác IUU đối với các lực lượng thuộc thẩm quyền./.
Hồng Vân-Sở Tư pháp
