Ngày 25/06/2025, Quốc hội ký ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Theo đó, 08 điểm mới đáng chú ý tại Luật này như sau:
- Tăng thời hiệu xử phạt hành chính lên 2 năm với nhiều lĩnh vực kinh doanh: Tăng thời hiệu xử phạt hành chính lên 2 năm với nhiều lĩnh vực kinh doanh; điểm a khoản 1 Điều 6 được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm, trừ các lĩnh vực được nêu cụ thể: “Kế toán; hóa đơn; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; thủy sản; lâm nghiệp;… bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử;… đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả…”; Đối với các vi phạm trong các lĩnh vực này, thời hiệu xử phạt hành chính là 02 năm.
- Doanh nghiệp có thể bị phạt đến 500 triệu đồng với vi phạm đất đai, xây dựng, môi trường từ 01/7/2025: Doanh nghiệp có thể bị phạt đến 500 triệu đồng với vi phạm đất đai, xây dựng, môi trường từ 01/7/2025: Theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 24 Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15): “Phạt tiền đến 500.000.000 đồng: xây dựng; lâm nghiệp; đất đai; quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; kinh doanh bất động sản.”; Đây là mức phạt tối đa đối với cá nhân. Đối với tổ chức (doanh nghiệp), theo khoản 1 Điều 52 (sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15), mức phạt tối đa gấp đôi, tức là lên đến 1 tỷ đồng.
- Áp dụng hình thức xử phạt vi phạm hành chính qua môi trường điện tử: Theo quy định tại Điều 18a được bổ sung vào sau Điều 18 của Luật XLVPHC năm 2012 bởi khoản 2 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15: “Việc xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử được thực hiện khi bảo đảm điều kiện về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, thông tin.”
- Tổ chức bị phạt gấp đôi cá nhân: Quy định mới về thẩm quyền xử phạt từ 1/7/2025: Theo quy định tại khoản 1 Điều 52 được sửa đổi bởi khoản 5 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 quy định: “Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của một chức danh là thẩm quyền áp dụng đối với một hành vi vi phạm hành chính; trong trường hợp phạt tiền, thẩm quyền xử phạt đối với tổ chức gấp 02 lần thẩm quyền xử phạt đối với cá nhân.”; Trong trường hợp phạt tiền đối với vi phạm hành chính trong khu vực nội thành của thành phố thuộc các lĩnh vực quy định tại khoản 1 Điều 23 của Luật Xử phạt vi phạm hành chính, thì các chức danh có thẩm quyền phạt tiền đối với các hành vi vi phạm hành chính do Chính phủ quy định cũng có thẩm quyền xử phạt tương ứng với mức tiền phạt cao hơn đối với các hành vi vi phạm hành chính do Hội đồng nhân dân thành phố quy định.
- Bổ sung nguyên tắc xử lý tạm giữ tang vật là tài sản bảo đảm, Khoản 1 Điều 126 được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 26 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15 quy định cụ thể: “Đối với tang vật, phương tiện thuộc trường hợp bị tịch thu nhưng đã đăng ký biện pháp bảo đảm thế chấp tài sản theo quy định của pháp luật về dân sự thì bên nhận thế chấp được nhận lại tang vật, phương tiện hoặc trị giá tương ứng với nghĩa vụ được bảo đảm; cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp một khoản tiền tương đương trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính vào ngân sách nhà nước.” Điều 126 Luật số 15/2012/QH13 (chưa sửa đổi), không có bất kỳ quy định nào về tài sản bảo đảm là tang vật vi phạm hành chính.
- Nâng gấp đôi mức phạt được phép xử lý không lập biên bản:
+ Theo quy định tại Điều 56 được sửa đổi toàn diện bởi khoản 8 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15: “Xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 500.000 đồng đối với cá nhân, 1.000.000 đồng đối với tổ chức” thì không bắt buộc lập biên bản. Đây là giới hạn mức tiền phạt cụ thể, tạo điều kiện xử lý nhanh tại chỗ đối với vi phạm nhỏ.
+ Khoản 2 Điều 56 quy định trường hợp vẫn bắt buộc lập biên bản: “Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ thì phải lập biên bản.” Có nghĩa mức phạt thấp nhưng nếu phát hiện bằng camera, thiết bị đo… thì vẫn phải lập biên bản.
Về cách thức ra quyết định xử phạt, khoản 3 Điều 56 nêu rõ: “Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản… thì người có thẩm quyền xử phạt ra quyết định xử phạt tại chỗ.”.
- Người dân có thể bị xử phạt qua email, ứng dụng từ 01/7/2025
+ Khoản 2 Điều 70 (sửa đổi bởi khoản 14 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15) quy định: “Việc gửi quyết định xử phạt có thể thực hiện bằng một trong các hình thức: giao trực tiếp; gửi qua dịch vụ bưu chính; gửi bằng phương thức điện tử; niêm yết công khai.”; Phương thức điện tử có thể là email, Cổng dịch vụ công, ứng dụng có xác thực.
+ Khoản 1 Điều 18a cũng quy định rằng việc xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử chỉ được thực hiện khi bảo đảm điều kiện về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, thông tin.
- Tăng quyền cho Công an cấp xã trong xử lý hồ sơ vi phạm hành chính với cá nhân từ 01/7/2025. Công an cấp xã được lập hồ sơ đưa đối tượng vào trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện bắt buộc. Cụ thể, khoản khoản 17, 18, 19, 20 Điều 1 Luật số 88/2025/QH15) quy định:
+ Trưởng Công an cấp xã có trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính… đối với người nghiện ma túy, người vi phạm khác khi đủ điều kiện. Cụ thể, bao gồm: Đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; Đưa vào trường giáo dưỡng; Đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc.
Luật này có hiệu lực thi hành từ 01/7/2025.
Phòng Nghiệp vụ 1-Sở Tư pháp
