Tệ nạn ma túy đã và đang là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội, gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống Nhân dân, an ninh trật tự và sự phát triển bền vững của đất nước nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng. Những năm gần đây, thành phố Cần Thơ phát triển vượt bật trên tất cả các lĩnh vực, trong đó lĩnh vực giáo dục ngày càng thể hiện vai trò là trung tâm của vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, đào tạo đội ngũ học sinh, sinh viên có kiến thức lý luận vững chắc, có trình độ chuyên môn cao, đáp ứng được các yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong giai đoạn hội nhập và phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những điều tự hào đó, hiện nay thầy cô, phụ huynh và các cơ quan chức năng thành phố đang rất lo lắng về tình hình ma túy xâm nhập vào học đường; môi trường học tập lành mạnh của các em có nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tệ nạn ma túy. Chính vì thế, ngày từ bây giờ các cơ quan, tổ chức, gia đình và từng học sinh, sinh viên phải có cái nhìn sâu sắc về những hệ lụy do ma túy gây ra; phải có hành động cụ thể để không bị rơi vào tình trạng quá muộn.
Trước hết chúng ta hiểu thế nào là ma túy. Ma túy theo định nghĩa của Tổ chức Liên Hợp Quốc là “Các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng”. Theo nguồn gốc, mức độ gây nghiện và sự tác động lên thần kinh trung ương người ta phân ma túy thành ba loại: Ma túy tự nhiên là chất có trong các loài cây như: cây thuốc phiện, cây cần sa, cây côca; ma túy bán tổng hợp là chất được tổng hợp từ các hợp chất có sẵn trong tự nhiên để tạo được dược tính mạnh hơn chất ban đầu như: morphine, heroin; ma túy tổng hợp là chất được tổng hợp từ các tiền chất bằng phương pháp hóa học như: ma túy đá, amphetamine, MDMA,… Đến nay, để chủ động trong công tác phòng ngừa và đấu tranh với tệ nạn ma túy Chính phủ đã ban hành danh mục với hơn 500 chất ma túy, nhưng những chất thường gặp là: cần sa, heroin, thuốc lắc, ma túy đá, cỏ mỹ.
Đặc điểm chung của các chất ma túy là gây nghiện khi sử dụng nhiều lần, đồng thời tùy vào từng hoạt chất mà có thể mang đến cho con người sử dụng cảm giác hưng phấn, gây ảo giác mạnh hay ức chế thần kinh trung ương, ức chế hô hấp, an thần, gây ngủ,… Một khi đã dính vào ma túy, thường rất khó cai, con nghiện sẽ bị phụ thuộc vào thứ chất này, nếu lên cơn nghiện mà không có thuốc sẽ vô cùng khó chịu, bứt rứt và đau khổ. Chính điều ấy đã khiến các con nghiện dùng mọi cách để có được ma túy, dù nó có đắt đỏ đến mức nào, việc này đã dẫn tới các hệ lụy vô cùng nghiêm trọng đối với xã hội.
Sở dĩ nói ma túy là loại tệ nạn gây nhức nhối trong xã hội là bởi vì những hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra. Trước tiên đối với con người, nó gây nguy hại đến sức khỏe một cách nghiêm trọng khi người nghiện sử dụng ma túy nhiều lần dẫn tới việc thần kinh trung ương bị ức chế, não bộ bị phá hủy, tinh thần mất tỉnh táo, thường xuyên gặp các loại ảo giác, các cảnh tưởng không có thật. Con người mất đi sức khỏe, ảnh hưởng đến công việc, học tập, cuộc sống bị phụ thuộc vào chất cấm, cuộc đời của hàng triệu người trẻ lâm vào bế tắc, tối tăm, trở thành gánh nặng của cả gia đình và xã hội. Bên cạnh đó, việc sử dụng chung bơm kim tiêm khi tiêm chích ma túy cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây lây nhiễm căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS, sử dụng ma túy quá liều lượng còn dẫn đến sốc thuốc và gây tử vong. Không chỉ ảnh hưởng sức khỏe, ma túy còn là tác nhân gây ảnh hưởng đến kinh tế của các cá nhân và gia đình khi làm kiệt quệ về tài chính, do phải chi trả cho việc mua chất ma túy với giá không rẽ. Nghiêm trọng hơn khi không có tiền, các đối tượng lên cơn nghiện sẽ có những hành động liều lĩnh như cướp giật, thậm chí là giết người để cướp tài sản để có tiền mua ma túy. Cũng từng có những vụ án mạng thương tâm xảy ra khi kẻ nghiện gặp các ảo giác, tưởng người thân là kẻ thù nên đã ra tay giết hại trong vô thức, đến khi tỉnh táo thì sự việc đã quá muộn màng. Bên cạnh đó, nhu cầu sử dụng ma túy ngày càng tăng, nhất là giới trẻ hiện nay đã làm cho tội phạm sản xuất, mua bán, vận chuyển….các chất ma túy có điều kiện hoạt động. Trong đó đáng lo ngại hơn cả là ngày càng có nhiều đối tượng phạm tội ma túy nguy hiểm, có vũ khí, sẵn sàng chống lại lực lượng chức năng, khiến công cuộc đấu tranh ngày càng cam go và khốc liệt.
Những năm gần đây, tệ nạn ma túy có biểu hiện len lỏi vào môi trường học đường. Nhiều học sinh bị dụ dỗ, lôi kéo trở thành nạn nhân hoặc tham gia tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, tiềm ẩn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi trường học đường và chính bản thân các học sinh, sinh viên. Trong môi trường học đường, ma túy gây ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến quá trình nhận thức và quá trình học tập của các em. Cụ thể, ma túy gây suy yếu sức khỏe của các em, có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu dùng lâu dài, dùng quá liều. Sa vào con đường nghiện ma túy sẽ làm các em sa sút học tập, mất nhân cách đạo đức; không vâng lời thầy cô, thậm chí còn gây nguy hiểm đến sức khỏe bạn bè xung quanh, thầy cô và người thân trong gia đình. Vậy nguyên nhân do đâu học sinh, sinh viên có thể tiếp cận và sử dụng chất ma túy? Có thể nói, có rất nhiều nguyên nhân từ khách quan đến chủ quan, nhưng nguyên nhân được xem là cốt lõi nhất vẫn là xuất phát từ chính bản thân các em như: Do thiếu hiểu biết về tác hại của ma tuý, nên nhiều học sinh, sinh viên bị những đối tượng xấu kích động, lôi kéo sử dụng ma tuý, tham gia vận chuyển, mua bán chất ma tuý; một số khác sử dụng ma tuý vì muốn giải sầu, muốn có cảm giác dễ chịu, muốn quên đi những rắc rối của mình và thư giãn hay muốn vui vẻ, thoả mãn trí tò mò, thích mạo hiểm, làm dịu bớt nỗi đau, cảm thấy mình là người lớn, tỏ ra độc lập, hay trông ''hay hay'' thì tham gia thử sử dụng ma túy (có trường hợp đầu tiên sử dụng chất kích thích như: shisha, bóng cười, tem giấy….dần chuyển sang ma túy) cứ nghĩ nó không bị nghiện; nhiều trường hợp có tâm lý đua đòi, thích hưởng thụ, nhiều em có lối sống buông thả, bị lôi kéo sử dụng ma túy... Khi đã thử một vài lần rồi dẫn đến bị lệ thuộc lúc nào không hay.
Để không bị là nạn nhân của tệ nạn ma túy, mỗi học sinh, sinh viên cần hiểu và thực hiện đúng các quy định: Không tham gia sử dụng, vận chuyển, mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy; không sử dụng các chất kích thích, vì tác hại của một số chất kích thích cũng tương tự như ma túy. Có ý thức phát hiện những đối tượng có biểu hiện nghi vấn dụ dỗ các bạn học sinh, sinh viên sử dụng ma tuý hoặc lôi kéo vào hoạt động vận chuyển, mua bán ma tuý; báo cáo kịp thời cho cha mẹ hoặc thầy, cô giáo. Khi phát hiện những bạn có biểu hiện sử dụng ma tuý hoặc nghi vấn mua bán ma tuý phải báo cáo kịp thời cho thầy, cô giáo để có biện pháp ngăn chặn. Đề cao cảnh giác tránh bị đối tượng xấu rủ rê, lôi kéo vào các việc làm phạm pháp, kể cả việc sử dụng và mua bán ma tuý. Quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ những bạn lỡ sử dụng ma túy và động viên quyết tâm cai nghiện. Tích cực học tập nâng cao trình độ về mọi mặt ứng phó kịp thời với những tình huống có thể xảy ra; tìm hiểu về tác hại của ma túy thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, sách báo, cộng đồng để có nhận thức đúng đắn; tìm hiểu kỹ năng đối phó với các cảm xúc tiêu cực (buồn chán, thất vọng), các tình huống có nguy cơ dẫn đến việc sử dụng ma túy.
Với trọng trách nặng nề đối với xã hội hiện nay, mỗi học sinh, sinh viên cần có nhận thức đầy đủ về tệ nạn ma túy, từ đó có hành động đúng về việc bài trừ tệ nạn này ra khỏi đời sống xã hội; tự bảo vệ bản thân đủ sức khỏe về thể chất và tinh thần để góp phần xây dựng đất nước xứng với câu nói của Bác “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Muốn cùng chung sức giữ nước và dựng nước, thì cần phải có đủ đức và đủ tài, những yếu tố đó phải được đào tạo, bồi dưỡng ngay từ mái trường thân yêu của các em. Với khẩu hiệu: học sinh, sinh viên không sử dụng ma túy dù chỉ một lần, hi vọng thanh niên Cần Thơ sẽ có những hoạt động thiết thực trong phòng, chống ma túy xâm nhập vào học đường, xây dựng môi trường học tập an toàn, thân thiện./.
Phòng PC04-Công an thành phố Cần Thơ
