Ngày 12/6/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 140/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng có hiệu lực thi hành ngày 01/07/2025
Theo quy định tại Điều 2 Nghị định 140 2025 NĐ CP quy định về các nguyên tắc chung phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng như sau:
- Bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp 2013, phù hợp với các nguyên tắc, quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp của Luật Tổ chức Chính phủ 2015, Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015;
- Bảo đảm phân định nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn và năng lực của cơ quan, người có thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân định; không trùng lặp, chồng chéo, bỏ sót chức năng, nhiệm vụ giữa chính quyền địa phương các cấp và giữa các cơ quan, tổ chức thuộc chính quyền địa phương;
- Bảo đảm phân định rõ thẩm quyền giữa Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân; phân định rõ thẩm quyền chung của Ủy ban nhân dân và thẩm quyền riêng của Chủ tịch Ủy ban nhân dân;
- Bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của cơ quan, xã hội, người dân và doanh nghiệp; bảo đảm quyền con người, quyền công dân; tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong việc tiếp cận thông tin, thực hiện các quyền, nghĩa vụ và các thủ tục theo quy định của pháp luật;
- Bảo đảm tính thống nhất trong tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm tính công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình và thực hiện có hiệu quả việc kiểm soát quyền lực gắn với trách nhiệm kiểm tra, thanh tra, giám sát của cơ quan nhà nước cấp trên;
- Bảo đảm không ảnh hưởng đến việc thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;
- Nguồn lực thực hiện nhiệm vụ phân định thẩm quyền do ngân sách nhà nước bảo đảm theo quy định.
Theo Điều 4 Nghị định 140/2025/NĐ-CP, Ủy ban nhân cân cấp xã được giao thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với:
- Công trình thuộc đối tượng có yêu cầu phải cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn.
- Công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ trên địa bàn do mình quản lý.
Đồng thời, Ủy ban nhân dân cấp xã cũng có thẩm quyền chấp thuận công trình xây dựng biển quảng cáo, trạm viễn thông, cột ăng-ten và các công trình tương tự khác theo quy định của pháp luật có liên quan tại khu vực không thuộc nhóm đất có mục đích sử dụng để xây dựng đối với loại công trình này và không được chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Theo quy định tại Điều 9 Nghị định 140/2025 quy định Ủy ban nhân dân xã có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà ở trên địa bàn như sau:
- Tiếp nhận thông báo về việc cho thuê nhà ở của chủ sở hữu là cá nhân nước ngoài
- Lưu trữ hồ sơ nhà ở của hộ gia đình, cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài trên địa bàn
- Quản lý kiến trúc mặt ngoài của nhà ở
- Ban hành quyết định cưỡng chế đối với trường hợp phá dỡ nhà ở để thu hồi đất
- Tổ chức cưỡng chế phá dỡ nhà ở.
Theo quy định tại Điều 12 Nghị định 140 giao Ủy ban nhân dân cấp xã một số nhiệm vụ, thẩm quyền liên quan đến quản lý nhà chung cư trên địa bàn.
Theo quy định tại Điều 12 Nghị định 140/2025, thẩm quyền liên quan đến nhà ở xã hội được phân quyền như sau:
- Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tiếp nhận đơn đăng ký mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội của người được tái định cư; kiểm tra, xác nhận về đối tượng; lập danh sách các hộ, các cá nhân, hộ gia đình đủ điều kiện được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội. Việc Xác nhận cho đối tượng vào đơn đề nghị có tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất do Văn phòng đăng ký đất đai/Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đặt tại các đơn vị hành chính cấp xã hoặc khu vực liên xã, phường thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có dự án nhà ở xã hội thực hiện. Việc thẩm định, xác nhận đối tượng, điều kiện về nhà ở, điều kiện về thu nhập, điều kiện được vay vốn ưu đãi do Sở Nông nghiệp và Môi trường, chính quyền cấp xã thực hiện.
Theo Điều 16 Nghị định 140, trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản được chuyển giao từ Ủy ban nhân dân cấp huyện cho Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện.
Phòng Nghiệp vụ 1-Sở Tư pháp
