Tiểu phẩm:
GIỮ VỮNG NIỀM TIN
* Căn cứ pháp lý: Điều 6 - Luật Căn cước năm 2023: “Trách nhiệm của cơ quan quản lý căn cước”.
* Nội dung chủ đề: Cơ quan quản lý căn cước phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo luật, dân tin tưởng và đồng hành thì pháp luật mới thật sự đi vào cuộc sống.
NHÂN VẬT
- Ông Tư Phong - 50 tuổi - Phó CT UBND xã kiêm GĐ T. tâm phục vụ HC công
- Chị Như - 30 tuổi - Công chức Trung tâm phục vụ hành chính công xã
- Anh Phùng - 38 tuổi - Người dân đến làm thủ tục đổi thẻ căn cước
- Bà Tư Hui - 78 tuổi - Người dân đến làm thủ tục đổi thẻ căn cước
- Anh Trạng - 33 tuổi - Đại úy (Công an xã) - phụ trách quản lý căn cước
(Người dân 1 và 2).
NỘI DUNG KỊCH
(Bối cảnh: Tại Trung tâm phục vụ hành chính công - UBND xã)
Tiếng thông báo: Đề nghị bà con chuẩn bị giấy tờ để làm Thẻ Căn cước!
Bà Tư Hui (tay run run cầm tập giấy cũ, nói nhỏ với người ngồi cạnh): Trời ơi, chữ nghĩa ít học, coi cái đơn mà thấy muốn xỉu. Không biết điền có đúng không đây?
Anh Phùng (nhìn đồng hồ liên tục, bực bội): Để con coi giùm. Nhưng mà nói thiệt chứ làm mấy cái giấy tờ này cực quá. Con xin nghỉ nửa ngày rồi, mà ngồi chờ nãy giờ chưa được gọi.
Bà Tư Hui: Ừ, tui già rồi, đâu đi sớm nổi. Nghe người ta nói phải đổi sang căn cước mới, sợ mai mốt không có thẻ thì lãnh tiền trợ cấp người cao tuổi cũng không được.
Anh Phùng (đứng dậy, nhìn quanh): Trời đất, mới có mấy người mà xử lý gì lâu dữ vậy ta? Bà con đông thì không nói, đằng này có vài người mà ngồi chờ muốn mòn ghế là sao?
(Mấy người dân khác phụ họa)
Người dân 1: Ờ, đúng rồi, ngồi từ sáng giờ luôn.
Người dân 2: Giấy tờ gì mà rườm rà, cán bộ coi bộ cũng bối rối.
Chị Như (ngẩng lên, hơi căng thẳng): Dạ bà con thông cảm, dữ liệu phải nhập kỹ lưỡng, trùng khớp với Cơ sở dữ liệu quốc gia thì mới cấp thẻ được. Mà mạng chậm chút, nên hơi lâu.
Anh Phùng (cau có): Mạng chậm thì liên quan gì tới dân? Bà con đâu có rảnh ngồi chơi ở đây hoài!
(Ông Tư Phong - Phó Chủ tịch UBND xã bước ra từ trong, tay cầm tập hồ sơ, thấy bà con xôn xao thì dừng lại - lên tiếng)
Ông Tư Phong: Bà con bình tĩnh, chỗ này phục vụ dân thì phải giải quyết cho nhanh gọn. Tôi nghe ồn ào nên ra coi có chuyện gì.
(Bà con im lặng, có vài tiếng ho nhẹ. Anh Phùng vẫn còn nóng, khoanh tay đứng trước bàn tiếp dân)
Anh Phùng: Thưa ông Phó Chủ tịch!... Tui làm thẻ căn cước đổi từ tháng trước, nay lên hỏi kết quả thì chưa thấy. Giờ tới đây chờ, thủ tục rườm rà thêm, trong khi đi làm thì công ty thúc. Dân sốt ruột lắm!...
Bà Tư Hui (nhút nhát nói chen): Tôi thì chữ nghĩa không rành, giấy tờ coi không hiểu, sợ khai sai bị trả về. Vậy tôi hỏi, cơ quan có ai hướng dẫn rõ ràng cho dân không?
(Mọi người bắt đầu bàn tán, không khí căng thẳng. Chị Như lúng túng, cúi đầu sắp xếp hồ sơ. Lúc này anh Trạng - cán bộ Công an xã phụ trách căn cước đang bước vào từ cửa sau)
Ông Tư Phong: Thôi để cậu Trạng - Công an xã - phụ trách quản lý căn cước giải thích cho bà con rõ.
Anh Phùng (giọng gay gắt, chỉ tay vào hồ sơ): Tôi đi làm công nhân, xin nghỉ một ngày là mất mấy trăm ngàn. Vậy mà thẻ căn cước làm cả tháng chưa xong. Bộ xã không có trách nhiệm gì sao?
Người dân 1 (ngồi ghế chờ, chen vô): Đúng đó! Giấy tờ thì bắt khai đi khai lại. Có bữa tui tới đây, cán bộ nói sai một dấu chấm, cũng trả đơn. Làm khó dân quá chừng mà!
Bà Tư Hui (run run nhưng cũng mạnh dạn): Tui già cả, chữ nghĩa hổng rành. Sao hổng có người hướng dẫn từ đầu, để tui đỡ phải đi đi về về nhiều bận?
Người dân 2 (ôm con nhỏ): Tôi có con nhỏ, đi lại cực lắm. Mà thủ tục cái gì cũng phải chờ lâu. Trung tâm phục vụ hành chính công mà phục vụ dân vậy sao?
(Không khí xôn xao, bà con xì xào. Chị Như càng bối rối, gõ máy tính loạn xạ)
Anh Phùng (giọng cao hơn): Vậy trách nhiệm của mấy anh, chị cán bộ là gì? Dân tụi tôi làm thẻ đâu phải để trưng tủ, mà để đi ngân hàng, đi bệnh viện, làm giấy tờ. Trễ một ngày là khổ một ngày!
(Cả phòng nhao nhao, như chực bùng nổ - ông Tư Phong giơ tay ra hiệu)
Ông Tư Phong (nghiêm nghị): Bà con bình tĩnh! Tôi ghi nhận hết bức xúc chính đáng của bà con. Hôm nay, ngay tại đây, cậu Trạng - cán bộ phụ trách căn cước sẽ trả lời và giải thích trách nhiệm của cơ quan quản lý căn cước. Nếu cán bộ làm chưa đúng, tôi là Phó Chủ tịch UBND kiêm Giám đốc Trung tâm phục vụ Hành chính công của xã sẽ chịu trách nhiệm chấn chỉnh!
Anh Trạng (bước ra): Thưa bà con!... Tôi hiểu sự bức xúc của bà con. Nhưng cũng xin bà con nghe cho rõ: Luật Căn cước năm 2023, Điều 6 quy định rất cụ thể về trách nhiệm của chúng tôi. Không phải muốn làm chậm hay làm khó dân. Bây giờ, tôi sẽ giải thích từng điều cho bà con hiểu…
Anh Phùng: Trách nhiệm ra sao anh hãy nói cho rõ đi!
Anh Trạng: Trách nhiệm của cơ quan quản lý căn cước có 07 điểm rõ ràng. Tôi sẽ nói từng cái, bà con thấy chỗ nào thắc mắc thì hỏi liền.
Trước hết, tụi tôi phải “Thu thập, cập nhật, điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước đầy đủ, chính xác, kịp thời”. Ví dụ: tên Anh Phùng trong giấy khai sinh là “Nguyễn Văn Phùng”, nhưng trong hộ khẩu lại thiếu chữ “Văn”. Nếu không điều chỉnh, sau này anh đi ngân hàng hay làm sổ đỏ sẽ bị vướng liền.
Anh Phùng (gật đầu, giọng hạ xuống): Ờ… đúng rồi, lúc trước tôi bị trục trặc vụ này, mới hiểu dữ liệu sai thì rắc rối dữ lắm.
Anh Trạng: Thứ hai, chúng tôi phải “Niêm yết công khai và hướng dẫn các thủ tục hành chính liên quan đến căn cước, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu căn cước theo quy định của pháp luật”. Ở ngoài cửa Trung tâm phục vụ Hành chính công có bảng lớn, ghi rõ từng loại giấy tờ, ai cũng coi được. Có gì khó thì cán bộ phải hướng dẫn tận tình.
Bà Tư Hui: Vậy mà tôi đi mấy bận rồi vẫn chưa hiểu…
Chị Như (bước ra, giọng áy náy): Dạ, lỗi một phần do tôi chưa giải thích kỹ cho bà con. Tôi hứa từ nay sẽ hướng dẫn chi tiết hơn, nhất là cho người già, ít chữ.
Người dân 1: Vậy mới được chớ!...
Anh Trạng: Thứ ba “Bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước, hệ thống định danh và xác thực điện tử”. Nghĩa là thông tin của bà con như số điện thoại, địa chỉ, tài khoản,…đều được giữ kín, không ai tự tiện lấy xài.
Người dân 2: Ủa, mà sao trên mạng thỉnh thoảng có mấy vụ rò rỉ thông tin vậy cậu Trạng?
Trạng: Dạ đúng!... Vì trên mạng nhiều tin giả lắm. Nếu cán bộ làm lộ thông tin thì bị xử lý nghiêm. Còn đa phần dữ liệu quốc gia được bảo mật, có hệ thống kiểm soát chặt chẽ. Bà con đừng nghe lời đồn thất thiệt.
Thứ tư, chúng tôi phải “Cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin, tài liệu về người dân khi được cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu theo quy định của pháp luật”. Ví dụ: Tòa án cần thông tin của một người để giải quyết vụ việc, chúng tôi phải cung cấp liền. Bà con cần trích lục thông tin cá nhân, cơ quan cũng phải đáp ứng đúng luật.
Anh Phùng: Vậy nếu tui muốn xin trích lục thông tin của tui thì có được không?
Anh Trạng: Được chớ, nhưng phải theo thủ tục. Chỉ cung cấp cho đúng người, đúng việc, không để lọt ra ngoài.
Thứ năm, là việc bà con quan tâm nhất đó là: “Cấp, quản lý căn cước điện tử; cấp, cấp đổi, cấp lại, thu hồi thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước theo quy định của Luật này. Nói nôm na, làm thẻ mới, đổi thẻ cũ, cấp lại khi mất, hay thu hồi khi thẻ sai, đều là trách nhiệm tụi tôi.
Người dân 1: Ủa, vậy sao có người làm nhanh, có người lại chậm vậy chú Công an?
Anh Trạng: Tốc độ còn tùy dữ liệu có trùng khớp không. Ai thông tin chuẩn thì ra thẻ lẹ, ai bị sai sót thì phải kiểm tra lại, lâu hơn chút. Nhưng chắc chắn tụi tôi không để bà con bị thiệt thòi.
Thứ sáu, là “Quản lý định danh và xác thực điện tử”. Nói đơn giản, mai mốt bà con chỉ cần điện thoại thông minh, không cần cầm theo nhiều giấy tờ, vẫn làm thủ tục hành chính được.
Người dân 1 (ngạc nhiên): Vậy tui xài điện thoại “cục gạch” thì sao?
Anh Trạng (cười): Không sao, ai xài điện thoại thông minh thì thuận tiện hơn, còn không thì vẫn xài thẻ căn cước giấy bình thường. Nhà nước sẽ dần hỗ trợ bà con tiếp cận dịch vụ công trực tuyến.
Cuối cùng, Khoản Bảy là: “Giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về căn cước theo quy định của pháp luật”. Có nghĩa là nếu cán bộ nào gây phiền hà, làm sai, bà con có quyền phản ánh. Cơ quan sẽ xử lý công bằng, minh bạch, không bao che.
Anh Phùng (nhíu mày, giọng gay gắt): Nói nghe thì hay lắm, nhưng mà… nói thiệt nghen, bà con tụi tôi nghe giải thích riết quen rồi, tới hồi làm thì vẫn chậm trễ, phiền hà như cũ. Giờ chú nói luật, nhưng ai đảm bảo thiệt sự làm đúng cho dân?
Bà Tư Hui: Ờ, tôi cũng muốn nghe cán bộ nói thẳng: từ nay dân làm giấy tờ, có được giải thích tận tình, khỏi đi tới đi lui mệt mỏi hông?
Người dân 2: Luật thì rõ rồi, nhưng cán bộ có khi làm lơ, dân muốn phản ánh cũng hổng biết chỗ nào cho chắc ăn. Tụi tôi cần cam kết, chớ hổng phải nghe suông đâu!
(Không khí lại nóng lên - nhiều người dân phụ họa)
Người dân 1: Đúng rồi, phải có cam kết mới được, nói không thì chưa đủ đâu!
Anh Trạng: Tôi hiểu sự nghi ngờ của bà con. Luật cho phép dân khiếu nại, tố cáo nếu thấy sai phạm. Nhưng…
Anh Phùng (cắt ngang): Nhưng dân tụi tôi có dám chắc được đơn khiếu nại tới nơi tới chốn hông? Hay lại “con kiến kiện củ khoai”?
Ông Tư Phong (giọng dõng dạc, quyết đoán): Bà con yên tâm! Tôi, với tư cách Phó Chủ tịch UBND kiêm Giám đốc Trung tâm phục vụ Hành chính công của xã cam kết chấn chỉnh ngay tại chỗ. Tất cả công chức của Trung tâm phải thực hiện đúng trách nhiệm theo Điều 6 - Luật Căn cước năm 2023. Ai làm sai, để dân đi tới đi lui nhiều bận, để hồ sơ trễ hẹn, để thông tin lộ lọt… tôi chịu trách nhiệm xử lý.
Người dân 2: Lãnh đạo xã đã hứa thì phải thực hiện thì dân mới tin?
Ông Tư Phong (quay sang nhìn thẳng chị Như): Cô Như, cô thấy đó, dân đang mất lòng tin. Cô nói đi, cô có dám cam kết từ nay làm việc rõ ràng, hướng dẫn tận tình, không để dân phiền hà nữa không?
Chị Như: Dạ, tôi xin hứa trước bà con và lãnh đạo sẽ thực hiện đúng trách nhiệm, niêm yết thủ tục rõ ràng, giải thích tận tình, không để bà con thiệt thòi nữa....
Anh Phùng (vẫn nửa tin nửa ngờ): Hứa thì dễ, giữ lời mới khó. Chủ tịch dám đứng ra đảm bảo cho dân tin không?
Ông Tư Phong (giọng chắc nịch): Tôi dám! Bất kỳ ai thấy cán bộ làm sai, cứ phản ánh trực tiếp với tôi. Tôi sẽ xử lý công khai, minh bạch, đúng pháp luật. Vì niềm tin của dân là danh dự của chính quyền xã này!
(Cả hội trường im lặng vài giây, rồi bà con đồng loạt vỗ tay - Không khí căng thẳng tan dần, chuyển sang hy vọng. Anh Trạng gật đầu đồng tình, chị Như lau nước mắt).
Bà Tư Hui (mỉm cười): Nghe đồng chí Phó Chủ tịch nói vậy, tôi yên tâm rồi. Mai mốt đi làm giấy tờ, có hướng dẫn rõ ràng, bà già này cũng đỡ lo lắng hơn.
Anh Phùng (hài lòng): Tui nóng tính quá, nói lớn tiếng làm bà con xôn xao. Nhưng mà bữa nay nghe rõ ràng trách nhiệm của cán bộ thấy cũng mừng. Hy vọng từ nay bà con mình khỏi cảnh chạy tới chạy lui mệt mỏi.
Người dân 1: Ờ, dân mình cực khổ làm ăn, chỉ mong Nhà nước coi dân như người nhà, lo giấy tờ cho đàng hoàng, vậy là đủ vui rồi.
Chị Như (bước lên thành thật): Tôi xin lỗi bà con vì đã để mọi người phải chờ đợi, giải thích chưa tới nơi tới chốn. Từ nay tôi sẽ ráng làm việc kỹ hơn, rõ ràng hơn, để đúng với trách nhiệm niêm yết, hướng dẫn thủ tục đã quy định.
(Bà con vỗ tay đồng tình)
Anh Trạng: Bà con mình hãy nhớ, Luật Thẻ Căn cước không chỉ quy định trách nhiệm của cán bộ thôi mà cũng cần bà con hợp tác, cung cấp thông tin chính xác, đi làm thủ tục đúng hẹn. Có vậy thì việc cấp căn cước mới nhanh, dữ liệu mới đúng.
Ông Tư Phong: Đúng vậy!... Chính quyền và nhân dân như hai bờ sông, phải song hành thì mới giữ được dòng nước trong xanh. Nhà nước có trách nhiệm phục vụ dân theo pháp luật, dân có trách nhiệm chấp hành và góp ý xây dựng. Có vậy thì niềm tin mới bền lâu.
(Ông đưa tay ra, bà con vỗ tay đồng loạt. Tiếng nhạc nhẹ nhàng, âm hưởng dân ca Nam Bộ cất lên).
Anh Phùng “NHÀ NƯỚC VỚI NHÂN DÂN ĐỒNG LÒNG THÌ VIỆC GÌ CŨNG THUẬN; CÁN BỘ VỚI BÀ CON GẦN GŨI THÌ PHÁP LUẬT MỚI ĐI VÀO ĐỜI SỐNG”!
- HẾT -
