Bên cạnh những quyền lợi được hưởng và nghĩa vụ thì người được trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý có những hành vi vi phạm, vẫn bị xử lý theo quy định pháp luật.
Ngày 15 tháng 7 năm 2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 82/2020/NĐ-CP quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã. Trong đó, có một số nội dung liên quan đến công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực trợ giúp pháp lý. Đáng chú ý là những hành vi vi phạm của người được trợ giúp pháp lý và người thực hiện trợ giúp pháp lý.
Đối với người được trợ giúp pháp lý nếu có hành vi cố ý cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật về vụ việc trợ giúp pháp lý thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng. Nếu có hành vi tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cấp để đủ điều kiện là người được trợ giúp pháp lý thì bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Và phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau: Đe dọa, cản trở, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động trợ giúp pháp lý; gây rối, làm mất trật tự, vi phạm nghiêm trọng nội quy nơi thực hiện trợ giúp pháp lý; Xâm phạm sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người thực hiện trợ giúp pháp lý và uy tín của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, người vi phạm còn phải chịu hình phạt bổ sung tịch thu tang vật là tài liệu sai sự thật đối với hành vi vi phạm; giấy tờ, văn bản bị tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung đối với hành vi vi phạm.
Đối với người thực hiện trợ giúp pháp lý nếu có một trong các hành vi vi phạm sau: Cho người khác sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý; Sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý của người khác; Không nộp lại thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý trong trường hợp bị thu hồi thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý; Không từ chối hoặc tiếp tục thực hiện trợ giúp pháp lý trong trường hợp phải từ chối theo quy định; Không lập hồ sơ, bàn giao hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng.
Trong trường hợp phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cấp để đủ điều kiện thực hiện trợ giúp pháp lý. Bên cạnh đó, người thực hiện trợ giúp pháp lý bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý của người khác để trục lợi; Cho người khác sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý để trục lợi; Lợi dụng danh nghĩa người thực hiện trợ giúp pháp lý để trục lợi, gây mất trật tự, an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến đạo đức xã hội mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; Nhận, đòi hỏi bất kỳ một khoản tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác từ người được trợ giúp pháp lý; sách nhiễu người được trợ giúp pháp lý; Từ chối hoặc không tiếp tục thực hiện trợ giúp pháp lý cho người được trợ giúp pháp lý mà không có căn cứ; Làm sai lệch các tài liệu trong hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý.
Ngoài ra, bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm như: tiết lộ thông tin về vụ việc trợ giúp pháp lý, về người được trợ giúp pháp lý, trừ trường hợp người được trợ giúp pháp lý đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác; Xúi giục, kích động người được trợ giúp pháp lý cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật; khiếu nại, tố cáo, khởi kiện trái pháp luật; Xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý; phân biệt đối xử người được trợ giúp pháp lý; Thực hiện trợ giúp pháp lý trong trường hợp không đủ điều kiện thực hiện trợ giúp pháp lý. Và hình thức phạt bổ sung là tước quyền sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý từ 01 tháng đến 03 tháng đối với hành vi vi phạm theo quy định; tịch thu tang vật là giấy tờ, văn bản bị tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung đối với hành vi vi phạm theo quy định.
Đối với người được trợ giúp pháp lý nếu có hành vi cố ý cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật về vụ việc trợ giúp pháp lý thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng. Nếu có hành vi tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cấp để đủ điều kiện là người được trợ giúp pháp lý thì bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Và phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau: Đe dọa, cản trở, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động trợ giúp pháp lý; gây rối, làm mất trật tự, vi phạm nghiêm trọng nội quy nơi thực hiện trợ giúp pháp lý; Xâm phạm sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người thực hiện trợ giúp pháp lý và uy tín của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Ngoài ra, người vi phạm còn phải chịu hình phạt bổ sung tịch thu tang vật là tài liệu sai sự thật đối với hành vi vi phạm; giấy tờ, văn bản bị tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung đối với hành vi vi phạm.
Đối với người thực hiện trợ giúp pháp lý nếu có một trong các hành vi vi phạm sau: Cho người khác sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý; Sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý của người khác; Không nộp lại thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý trong trường hợp bị thu hồi thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý; Không từ chối hoặc tiếp tục thực hiện trợ giúp pháp lý trong trường hợp phải từ chối theo quy định; Không lập hồ sơ, bàn giao hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định thì bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng.
Trong trường hợp phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền cấp để đủ điều kiện thực hiện trợ giúp pháp lý. Bên cạnh đó, người thực hiện trợ giúp pháp lý bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý của người khác để trục lợi; Cho người khác sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý để trục lợi; Lợi dụng danh nghĩa người thực hiện trợ giúp pháp lý để trục lợi, gây mất trật tự, an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến đạo đức xã hội mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; Nhận, đòi hỏi bất kỳ một khoản tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác từ người được trợ giúp pháp lý; sách nhiễu người được trợ giúp pháp lý; Từ chối hoặc không tiếp tục thực hiện trợ giúp pháp lý cho người được trợ giúp pháp lý mà không có căn cứ; Làm sai lệch các tài liệu trong hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý.
Ngoài ra, bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm như: tiết lộ thông tin về vụ việc trợ giúp pháp lý, về người được trợ giúp pháp lý, trừ trường hợp người được trợ giúp pháp lý đồng ý bằng văn bản hoặc pháp luật có quy định khác; Xúi giục, kích động người được trợ giúp pháp lý cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật; khiếu nại, tố cáo, khởi kiện trái pháp luật; Xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý; phân biệt đối xử người được trợ giúp pháp lý; Thực hiện trợ giúp pháp lý trong trường hợp không đủ điều kiện thực hiện trợ giúp pháp lý. Và hình thức phạt bổ sung là tước quyền sử dụng thẻ cộng tác viên trợ giúp pháp lý từ 01 tháng đến 03 tháng đối với hành vi vi phạm theo quy định; tịch thu tang vật là giấy tờ, văn bản bị tẩy xoá, sửa chữa làm sai lệch nội dung đối với hành vi vi phạm theo quy định.
